استادیار دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه قم، قم، ایران
10.22091/ise.2025.11677.1009
چکیده
نظریۀ انتخاب عقلایی زیربنای تحلیل رفتارهای فردی برای شکل‌دهی ساختار کلی اقتصاد نئوکلاسیک به شمار می‌رود. این نظریه با ارائۀ تبیینی از رفتار فرد و بنگاه عقلایی، انتخاب‌های او را در قالب ترجیحات کامل و متعدی قرار می‌دهد که مبنای استخراج تابع مطلوبیت و نهایتاً توابع تقاضا و عرضه قرار می‌گیرد. این نظریه اولاً متکی بر تلقی خاصی از نظریۀ علمی استوار است که نظریه را امری انتزاعی، قیاسی و استدلالی مبتنی بر مفروضات غیرواقعی می‌داند که نهایتاً از جنبۀ کارایی در پیش‌بینی قابل ارزیابی است. ثانیاً حاوی مفروضات بحث‌برانگیزی است که عبارت‌اند از انتزاع انسان اقتصادی عقلایی، فردگرایی روش‌شناختی، عقلانیت اقتصادی، پیامدگرایی و مکانیسم بازار آزاد رقابتی. ثالثاً تأکید بر انتزاعی‌بودن، قیاسی‌بودن، ابزاری‌بودن و اثبات‌گرایی باعث ایجاد شکست‌های مهمی از منظر روش‌شناختی می‌شود که از قوت این به‌شدت نظریه می‌کاهد و این سؤال جدی را مطرح می‌سازد که آیا این نظریه اساساً می‌تواند 'نظریه‌ای علمی' تلقی شود یا خیر.
سعیدی, علی. (1404). نقد و ارزیابی نظریۀ انتخاب عقلایی از منظر روش‌شناسی علم اقتصاد. مطالعات بین رشته‌ای اقتصاد, (), -. doi: 10.22091/ise.2025.11677.1009
MLA
علی سعیدی. "نقد و ارزیابی نظریۀ انتخاب عقلایی از منظر روش‌شناسی علم اقتصاد". مطالعات بین رشته‌ای اقتصاد, , , 1404, -. doi: 10.22091/ise.2025.11677.1009
HARVARD
سعیدی, علی. (1404). 'نقد و ارزیابی نظریۀ انتخاب عقلایی از منظر روش‌شناسی علم اقتصاد', مطالعات بین رشته‌ای اقتصاد, (), pp. -. doi: 10.22091/ise.2025.11677.1009
VANCOUVER
سعیدی, علی. نقد و ارزیابی نظریۀ انتخاب عقلایی از منظر روش‌شناسی علم اقتصاد. مطالعات بین رشته‌ای اقتصاد, 1404; (): -. doi: 10.22091/ise.2025.11677.1009
)